was uitsmelten

De bijenlarven die in hun cellen in de raten groeien maken een aantal vervellingen door. Als de larf verpopt is en de nieuwe bij haar cel verlaat blijven die velletjes achter. De koningin legt een nieuw eitje in de lege cel, en na een aantal generaties wordt de cel door alle achtergebleven velletjes steeds krapper. Bovendien vormen die velletjes een goede groeibodem voor allerlei ongewenste bacteriën.

Dan wordt het tijd voor de imker om de raten te verschonen. De was wordt uit de ramen gesmolten, de achtergebleven plakken velletjes uit de ramen gekrabt en de schone ramen worden vervolgens voorzien van een vers cellenprofiel waarop de bijen weer nieuwe cellen gaan bouwen.


foto hiernaast: emmertje uitgesmolten raatafval (de velletjes).





Voor het uitsmelten zijn verschillende methoden bedacht. Ik heb de kerstvakantie gebruikt om, gebaseerd op http://honingimkers.be/nuttig/wasraten_smeltkist.pdf een kist van 12mm betonplex te maken van 55x55x55 cm met halverwege een trechter van vier plaatjes betonplex, waarop ik kruiswijs twee moerrooster kan leggen die alle rommel die ik niet in de uitgesmolten was wil hebben opvangen. In de bovenste helft van de kist is ruimte om zo'n elf raampjes te hangen. In de onderste helft steekt door een gat in een zijwand een buisje waardoor de stoom uit een behangafstoomapparaat naar binnen geleid wordt.

De stoomgesmolten was die door het moerrooster druipt valt via de houten trechter in een rvs zeef en vloeit vervolgens door een afvoerbuisje in de bodem van de kist naar een emaille opvangbak (foto hiernaast).



De opgevangen was ik heb ik nog eens au-bain-marie opgesmolten, en door kaasdoek gefilterd. De gefilterde was tenslotte in een rvs bak met wat regenwater in de oven op 80°C gebracht en in de dichte oven af laten koelen (overnacht). Eventuele verontreinigingen zakken zodoende uit en zijn na afkoelen eenvoudig van de bodem van de wasplak af te krabben.

Zodoende 7 kg was geoogst (foto hiernaast: doosje wasbrokken).










Aan te brengen verbeteringen:
Er was enige lekkage door de onderste naden van de kist, daarom een dun laagje siliconen op de sluitkanten aanbrengen.
Om ruimte te besparen is het handig als de kist demontabel is. Ik heb de kist nu met schroeven in elkaar gezet, maar een goede oplossing zou het gebruik van rampamoeren (en vleugelboutjes) kunnen zijn.
Het ontwerp volgens http://honingimkers.be/nuttig/wasraten_smeltkist.pdf monteert de kaasdoek al meteen in kist. Omdat ik geen ervaring had en vreesde voor verstopping koos ik voor kaasdoekfiltering achteraf, maar de hoeveelheid verontreining valt erg mee en kaasdoek zou inderdaad rechtsstreeks in de kist kunnen hangen, dat bespaart een smeltstap.